ปราสาทชองบอร์ต

ผสมผสาน สถาปัตยกรรมแบบเรอเนสซองส์ของฝรั่งเศสยุคกลาง กับรูปแบบโครงสร้างแบบอิตาเลียน คลาสสิก บาโร้ค และ รอ คโคโค ได้อย่างเหมาะสมและลงตัวที่สุด

ปราสาทชองบอร์ต

ปราสาทชอมบอร์ด (ฝรั่งเศส: Chambéry Château aveugle.)

ปราสาทชองบอร์ด ได้รับการยกย่องว่าเป็นปราสาทที่ผสมผสาน สถาปัตยกรรมแบบเรอเนสซองส์ของฝรั่งเศสยุคกลาง กับรูปแบบโครงสร้างแบบอิตาเลียน คลาสสิก บาโร้ค และ รอ คโคโค ได้อย่างเหมาะสมและลงตัวที่สุด

           ปราสาทชอมบอร์ด (Chambord) เป็นปราสาทที่นักทอ่งเที่ยวที่เป็นคนไทยไม่ควรพลาด เพราะเป็น ปราสาทที่ ออกพระวิสุทธิสุนทร (ปาน) อัครราชทูตกรุงสยาม ในรัชสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เคยพำนักเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2229 ครั้งที่เดินทางไปเจริญ สัมพันธไมตรีกับฝรั่งเศส เมื่อกลับมาท่านจึงได้รับการเลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นเจ้าพระยาโกษาธิบดีแทนพี่ชายคือเจ้าพระยาโกษาธิบดี (เหล็ก) เราจึงคุ้นชื่อของท่านว่าเจ้าพระยา โกษาปาน ปราสาทนี้อยู่ใน D?partement ชื่อ เลอ ลัวร์ เอต์ แชร์ (Le Loir-et-Cher) ห่างจากปารีสประมาณ 180 กิโลเมตร

             ที่มาของปราสาท แห่งนี้ เริ่มจากพระเจ้าฟรอง ซัวส์ที่ 1 ทรงอภิเษกสมรส กับราชธิดาของหลุยส์ที่ 12 และได้ประทับอยู่ที่ปราสาทชอมบอร์ดก่อนขึ้นครองราชย์พระองค์ได้เรียนรู้ศิลปะสถาปัตยกรรมต่างๆจนหลงใหล เมื่อขึ้นครองราชย์ในปี ค.ศ.1515 ก็ทรงนำทัพไปชนะอิตาลีที่เมืองมิลาน และประทับอยู่ต่อเพื่อพบปะสังสรรค์กับบรรดาเหล่าศิลปิน จนได้ชื่อว่าเป็น “Father of the Arts” ทรงโปรดงานของ เลโอนาร์โด ดาวินชี มาก จึงทรงชักชวนให้ตามเสด็จมาฝรั่งเศส โดยโปรดให้พำนักที่ปราสาท เลอ โกลส์ ลูเซ (Le Clos Luce) ที่อยู่ห่างจาก ปราสาทชอมบัวส์ไปทางตะวันออก 500 เมตร ซึ่งพระองค์เคยประทับเมื่อครั้งยังเยาว์ ตอนนั้น เลโอนาร์โด้ ดาวินชีอายุประมาณ 64 ปี และพักอยู่ในปราสาทเลอ โกลส์ ลูเซ เป็นเวลา 3 ปี

              เมื่อครั้งพระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1 ขึ้นครองราชย์ ทรงใฝ่ฝันจะสร้างปราสาทส่วนพระองค์เพื่อไว้รับรองพระสหาย และ ไว้เป็นที่ประทับเมื่อมาล่าสัตว์ เนื่องจากประสาทที่ออมบัวส์ และบลัวส์ (Blois) อยู่ในใจกลางเมือง ดินแดนแถบนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็น สวนสวรรค์แห่งฝรั่งเศส เพราะธรรมชาติงดงาม มีป่าไม้มาก ร่มรื่น อากาศดี และไม่ไกลจากทะเล เป็นเหตุผลที่พระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1ทรงเลือกเลโอนาร์โด ดาวินชี เป็นผู้ร่างโครง (Drawing) การสร้างปราสาทชอมบอร์ด แต่ตัวปราสาทเริ่มสร้างหลังจากเขาสิ้นลมไปแล้ว 5 เดือน Dominigue de Cortone สถาปนิกฝรั่งเศสและทีมงานได้นำเค้าโครงนี้ไปปรับปรุงเป็นแบบสมบูรณ์ดาวินชีตายเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 1519 ด้วยวัย 67 ปี

               หลัง ดาวินชี เสียชีวิต 4 เดือน กษัตริย์ฟรองซัวส์ ก็ตัดสินใจสร้างปราสาทขึ้นที่นี่ ปี 1519 การก่อสร้างปราสาทชอมบอร์ด เริ่มต้นขึ้นพระองค์ทรงเลือกที่จะสร้างปราสาทในที่ ลุ่ม ตัวปราสาทออกแบบตามเมืองในฝันของดาวินชี มีคูคลองขนาดใหญ่รอบปราสาท กล่าวกันว่าระบบระบายน้ำภายในปราสาทชอมบอร์ด มาจากการออกแบบของดาวินชี ปราสาทชอมบอร์ดตั้งอยู่ท่ามกลางสวนป่าที่มีอาณาเขตถึง 13,500 เอเคอร์ มีรั้วสูง 8 ฟุต ล้อมรอบเป็นระยะทางยาวถึง 32 กิโลเมตร นับเป็นรั้วที่ยาวที่สุดในฝรั่งเศส มี 6 ประตูเข้าออก ปัจจุบันสวนป่าที่นี่เป็นสถานอนุรักษ์พันธุ์สัตว์ป่า มีกวางและหมูป่าอย่างละ 800 ตัว ซึ่งควบคุมจำนวนไว้ไม่ให้มากเกินไปกว่าบริเวณสถานที่ และปริมาณอาหาร ได้นำไม้ผลมาปลูกด้วย บางแห่งปรับปรุงเป็นลานหญ้ากว้างมีหอส่องสัตว์ และบริเวณสำหรับพักกางเต็นท์ ขนาดของตัวปราสาท 156 x 117 เมตร ความยาวด้านหน้าประมาณ 128 เมตร เป็นปราสาทมหึมาที่สร้างอยู่บนพื้นที่นุ่ม จึงต้องใช้เสาเข็มไม้โอ๊กขนาดกว่า 10 เมตร ตอก ลงไปหลายพันต้น วัสดุที่ก่อสร้างลำเลียงมาตามลำน้ำลัวร์จากท่าเรือ Saint Dyke ห่างจากสถานที่ก่อสร้างไปทางใต้ 5 กิโลเมตร จากนั้นลำเลียงด้วยวัวเทียมเกวียนอีกต่อหนึ่ง หินกว่า 2 แสนคิวบิกเมตร ลำเลียงมาในช่วงปี 1527 - 1537 ส่วนไม้ที่ทำโครงและพื้นเป็นไม้โอ๊กจากป่าบริเวณใกล้กับปราสาท โดยไม้แต่ละชิ้นจะเขียนหมายเลขกำกับเอา ไว้ แล้วนำมาประกอบที่ตัวปราสาท หลังคาและส่วนตกแต่งที่เลียนแบบจากหินอ่อนทำมาจาก Amber Slate ตะกั่วที่เป็นส่วนผสมของสิ่งประดับตกแต่งสั่งมาจากอังกฤษ จาก นั้นปี 1535 จึงนำกระจกมาตกแต่งอย่างประณีตงดงาม การก่อสร้างกำหนดไว้ตามแผนอย่างชัดเจนว่า ส่วนไหนต้องเสร็จเมื่อใด เช่น ปี 1533 Donjon ส่วนกลางของปราสาทแล้วเสร็จ แรงงานกว่า 1,800 คน ทั้งที่เป็นแรงงานทั่ว ไป แรงงานฝีมือ ถูกเกณฑ์มาใช้งานในรอบ 30 ปี ภายใต้งบประมาณ 444,570 ปอนด์ (ค่าเงินสมัยศตวรรษที่ 16) คิดเป็น 1% ของงบประมาณราชอาณาจักรยุคนั้น ไม่นับที่ มีการเพิ่มเติมอีกในภายหลังเนื่องจากภาวะสงคราม ด้านหน้าทางเข้าปราสาทเป็นลานหญ้ากว้างขวาง ดูใหญ่โตน่าเกรงขาม บ่งบอกถึงความยิ่งใหญ่ของกษัตริย์ฟรองซัวส์ที่ 1 ด้านหน้ามีป้อมอยู่ 2 มุม ภายในเป็นลานโล่งก่อน ถึงตัวปราสาทใหญ่ รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสตั้งอยู่ตรงกลางลาน แต่ละมุมสร้างเป็นรูปโค้งยื่นออกมาคล้ายป้อม ด้านหลังของปราสาทใหญ่มีอาคารยื่นต่อออกไปทั้ง 2 ข้าง แล้วออกมาเชื่อมกับอาคารเตี้ยชั้นเดียวด้านหน้า ด้านหลังเป็นโบสถ์และที่ประทับของกษัตริย์ซึ่งอยู่ในแต่ละมุม

               ทางขึ้นปราสาททำเป็นบันไดวน (The Double Staircase) ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของปราสาทชอมบอร์ด

สร้างอยู่ตรงกลางอาคาร ซึ่งเป็นห้องโถงที่ออกแบบเป็นช่องทางโล่งตัด กันแบบกากบาทหรือไม้กางเขนแบบกรีก

มีช่องบันไดซ้อนกันอยู่ทำให้ขึ้นและลงแยกจากกันได้เป็นอิสระมีโครงสร้างเป็นเสาเหลี่ยมแปดเสาสถาปัตยกรรมแบบนี้เลิกสร้าง นานแล้ว เพิ่งมาสร้างอีกครั้งที่ปราสาทชอมบอร์ดนี่เอง อาคารนี้มี 4 ทางเปิด ทำให้ทุกเวลา ทุกฤดูกาลแสงจะผ่านเข้ามาถึงตรงกลางได้โดยตลอด

              สาเหตุที่สร้างบันไดแบบนี้เพื่อขึ้นได้ทางหนึ่ง ลงได้อีกทางหนึ่งโดยไม่สวนกัน มีประโยชน์มากยามเกิดเหตุฉุกเฉิน หรือรบพุ่งกัน แต่ยามสงบสุขกลายเป็นที่เล่นซ่อนหาของ พวกขุนนางและนางกำนัล ขั้นบันไดกว้างขวางสามารถเดินได้คราวละหลาย ๆคนเมื่อไปถึงชั้นบนสุดจะเป็นเทอร์เรซกว้างขวาง เดินได้โดยรอบหลังคาปราสาทหลังกลาง ถ้าจะเดินชมให้ครบทุกห้องเลิกคิดได้เลย เพราะที่นี่มีห้องมากถึง 440 ห้อง แค่เตาผิงก็ปาเข้าไป 365แห่งรูปปั้นที่ใช้ประดับตกแต่ง800ชิ้นเพดานห้องโถงชั้นบนตกแต่งด้วยตัวซาลาแมนเดอร์ (Salamandre) และตัวอักษร F สัญลักษณ์ของพระเจ้าฟรองชัวส์ที่ 1 มีประดับไว้ถึง 700 กว่าชิ้น สาเหตุที่พระองค์ใช้ซาลาแมนเดอร์ เพราะเชื่อว่าเป็นสัตว์ที่ทรงพลังเหนือไฟทั้งปวง นัยของความหมายก็คือ การมีอำนาจเหนือมนุษย์และโลก ที่ฉลองพระองค์ของกษัตริย์ฟรองซัวส์ ก็มีรูปซาลาแมนเดอร์เช่นกัน พระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1 เสด็จสวรรคตก่อนปราสาทหลังนี้เสร็จสมบูรณ์ (1547) อองรีที่ 2 พระโอรส ขึ้นครองราชสมบัติสืบแทนและดำเนินการสร้างต่อ แต่ก็ไม่เสร็จอีก เพราะ เกิดศึกสงครามเงินในท้องพระคลังร่อยหรอ มาเสร็จในรัชสมัยพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ในปี 1685 กระทั่งปี 1930 รัฐบาลฝรั่งเศสจึงซื้อปราสาทชอมบอร์ดมาเป็นของรัฐด้วยเงิน 11 ล้านฟรังซ์ เป็นเรื่องเหลือเชื่อเพราะหลังจากสร้างเสร็จแม้จะไม่สมบูรณ์นัก ตลอดระยะเวลาประมาณ 32 ปี พระเจ้าฟรองซัวส์ที่ 1 เสด็จมาพำนักที่ชอมบอร์ดเพียง 72 วันเท่านั้น ขณะที่ กษัตริย์ยุคหลัง ๆ เวลามาล่าสัตว์ในเดือนตุลาคม มักพำนักประมาณ 1-2 สัปดาห์ แล้วก็กลับกรุงปารีส

Tweet แบ่งปัน ปราสาทชองบอร์ต : Tags : ปราสาทชองบอร์ต แคว้นบลัวส์ ฝรั่งเศส